Czym jest mediacja?
Wiele osób nie wie, że Mediacja jest sposobem rozwiązywania konfliktu, w którym biorą udział skłócone strony i mediator. Przed pójściem do sądu można skorzystać z mediacji i podpisać ugodę, która jest ustalona wspólnie przez strony biorące w niej udział. Pozwoli to zminimalizować koszty i także jakże cenny dla każdego czas. Niewątpliwie korzyścią płynącą z mediacji jest obniżenie poziomu negatywnych emocji oraz zrozumienie potrzeb własnych oraz drugiej strony.
Mediacja jest dobrowolną, poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony konfliktu lub sporu, z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora, samodzielnie dochodzą do porozumienia. Tematy omawiane w toku mediacji zależą od woli jej uczestników. Przedmiotem uzgodnień mogą być sprawy dotyczące: pojednania małżonków, ustalenia warunków rozstania, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi, zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, a także sprawy majątkowe i mieszkaniowe.
W sposób ugodowy można też uregulować np. wydanie paszportu, wybór kierunku edukacji dziecka, kontakty z dalszą rodziną lub zarząd majątkiem dziecka.
Mediator to osoba godna zaufania, wpisana do wykazu prowadzonego przez sąd okręgowy, której zadaniem jest pomoc w wypracowaniu porozumienia, poprzez ułatwienie stronom rozmowy, łagodzenie napięć w trakcie negocjacji, zadawanie pytań. Rozwiązanie wypracowane wspólnie przez strony konfliktu, jest przedstawiane w sądzie w formie ugody, co znacznie przyspiesza zakończenie sprawy.
Formularz zgłoszeniowy
Korzyści z mediacji
- Mediacja umożliwia stronom samodzielne zdecydowanie, o tym jak chcą ułożyć relacje między rodzicami, a dzieckiem po rozstaniu.
- Mediacja sprzyja obniżeniu poziomu negatywnych emocji oraz zrozumieniu potrzeb własnych i drugiej osoby, a przez to zmniejsza obciążenie psychiczne związane z sytuacją konfliktową.
- Mediacja pozwala także na utrzymanie wzajemnych relacji.
- W razie sporu daje szansę na szybsze jego zakończenie.
- Mediacja pozwala ograniczyć negatywne emocjonalne skutki związane z faktem rozstania.
- W skalach stresu na jaki narażony jest człowiek w ciągu całego swojego życia, rozwód sytuowany jest na drugim miejscu po śmierci osoby bliskiej.
- Niższe są wydatki związane z przeprowadzeniem rozstania stron.
- Pozwala bardziej kompleksowo rozstrzygnąć spór.
W jaki sposób może zakończyć się mediacja?
- Bezskuteczna mediacja powoduje konieczność przeprowadzenia postępowania sądowego na zasadach ogólnych.
- Mediacja może zakończyć się zawarciem wspólnie wypracowanej ugody, którą podpisują strony.
- Mediator wręcza stronom odpis protokołu i ugody. Mediator przekazuje sądowi protokół oraz ugodę, o ile została zawarta.
- Zatwierdzona przez sąd ugoda ma moc prawną ugody zawartej przed sądem i kończy postępowanie.
- Sąd nie zatwierdzi ugody jeśli jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
- Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym (art. 18315 kpc). Wszczęcie postępowania mediacyjnego przerywa bieg przedawnienia roszczeń (art. 123 § 1 pkt 1 kc) i przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie nie zostanie zakończone (art. 124 § 2 kc).
- Jeśli ugoda, której nadano klauzulę wykonalności nie została wykonana, można skierować jej wykonanie do egzekucji komorniczej. W przypadku braku ugody, strony mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.
- W sprawach o rozwód lub separację konieczne jest potwierdzenie treści ustaleń zapadłych w toku mediacji postanowieniem lub wyrokiem sądu.
Jak sprawa trafia do mediacji?
- Mediacja może być prowadzona przed wniesieniem sprawy do sądu albo po wszczęciu postępowania – na podstawie postanowienia sądu.
- W każdym wypadku warunkiem prowadzenia mediacji jest zgoda stron.
- Każda ze stron może złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji na każdym etapie postępowania sądowego.
Sąd dostrzegając potrzebę przeprowadzenia mediacji nakłania strony do przystąpienia do mediacji.
Kto decyduje o wyborze mediatora?
- Mediatora wspólnie wybierają strony albo sąd wyznacza mediatora.
- Jeżeli strony nie dokonały wyboru osoby mediatora, sąd, kierując strony do mediacji, wyznacza mediatora mającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju, biorąc pod uwagę w pierwszej kolejności stałych mediatorów (art. 1839 § 1 kpc).
Jak długo może trwać mediacja?
- Postępowanie mediacyjne, do którego doszło na podstawie postanowienia sądu nie powinno trwać dłużej niż trzy miesiące, jednak na zgodny wniosek stron może być przedłużone, jeżeli będzie to sprzyjać ugodowemu załatwieniu sprawy.
Jak przebiega mediacja?
- Po otrzymaniu postanowienia sądu, mediator (często telefonicznie) kontaktuje się ze stronami, ustalając termin i wskazując miejsce spotkania.
- Mediator wyjaśnia zasady i przebieg postępowania mediacyjnego oraz pyta, czy strony wyrażają zgodę na mediację.
- Mediacja jest rozmową stron w obecności mediatora. Mogą się także odbywać indywidualne spotkania mediatora z każdą ze stron.
- Strony z każdej chwili mogą zrezygnować z udziału w mediacji.
- Mediacja jest poufna. Jej przebieg i stanowiska stron nie może być przedmiotem dowodzenia w dalszej części postępowania sądowego.
- Mediator nie może udostępniać informacji z mediacji osobom trzecim. Protokół z mediacji nie zawiera żadnych ocen ani stanowisk stron.
- Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.
Ile kosztuje mediacja?
- Koszty związane z mediacją są nieporównywalnie niższe od kosztów sądowych związanych z przeprowadzeniem pełnego postępowania sądowego. Do kosztów mediacji należą: wynagrodzenie mediatora i wydatki przez niego poniesione (art. 1835 kpc). Wynagrodzenie mediatora w zakresie mediacji sądowych reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotom wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 921).
- Koszty mediacji co do zasady ponoszą strony. Są one zazwyczaj ponoszone po połowie, chyba że strony ustalą inny sposób rozliczeń.
- Zwolnienie strony od kosztów sądowych rozciąga się również na postępowanie mediacyjne.
- W postępowaniu mediacyjnym, do którego doszło na podstawie postanowienia sądu wysokość wynagrodzenia mediatora w sporach niemajątkowych wynosi 150 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde następne posiedzenie – 100 zł.
- Jeśli postępowanie dotyczy praw majątkowych, wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2.000 zł). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji, w tym opłata za wynajem pomieszczenia do 70 zł za posiedzenie.
- Do kosztów mediacji dolicza się podatek VAT.
- Niezależnie od wyniku sprawy, sąd może nałożyć na stronę obowiązek zwrotu kosztów wywołanych nieusprawiedliwioną odmową udziału w mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.
- Jeśli dojdzie do zawarcia ugody, która jest wynikiem mediacji, strona otrzyma zwrot 75% opłaty sądowej, którą zapłaciła wnosząc sprawę do sądu.
- W przypadku mediacji, do której doszło nie na podstawie postanowienia sądu, wysokość wynagrodzenia mediatora i zwrot jego wydatków wynikają z cennika ośrodka mediacyjnego lub strony uzgadniają je razem z mediatorem przed rozpoczęciem mediacji.